• Phỏng vấn cùng anh Tony Lê – Acting Director tại Axon

• MC: Harry Le – Tech Lead Backend tại TikTok

Trong ngành công nghệ, đặc biệt là đối với các Software Engineer, con đường sự nghiệp không chỉ gói gọn trong viết code và giải thuật. Nhiều người sau một thời gian làm IC (Individual Contributor) sẽ tự hỏi: liệu mình có nên chuyển sang vai trò quản lý? Làm manager có phải là “nghỉ viết code, ngồi họp cả ngày”? Hay liệu có thể trở thành một người quản lý mà vẫn giữ được chất “tech” và truyền cảm hứng cho cả đội ngũ?

Trong buổi trò chuyện dưới đây, anh Tony Lê - hiện là Acting Director tại Axon, sẽ chia sẻ góc nhìn chân thật và sắc sảo về con đường phát triển từ kỹ sư đến người quản lý, cũng như bức tranh tổng thể về thị trường công nghệ hiện nay. Dẫn dắt buổi phỏng vấn là anh Harry, hiện đang là Tech Lead Backend tại TikTok.

Xem chi tiết: https://www.youtube.com/watch?v=1q9U4yezI_E&t=2165s 

Hành trình 20 năm sự nghiệp – Từ không học đại học đến vị trí Director tại Axon

Chào anh Tony. Em nghe nói anh không học đại học mà đã có gần 20 năm đi làm rồi. Anh có thể chia sẻ một chút về hành trình sự nghiệp của mình được không?

Đúng vậy, anh bắt đầu đi làm khá sớm. Job đầu tiên là làm ở Viện Công nghệ Thông tin. Sau đó anh làm cho một quỹ đầu tư ở London – hồi đó là một quỹ Hedge Fund quản lý khoảng 7 tỷ đô, giờ thì lên 60–70 tỷ rồi. Cũng may là thời đó anh làm .NET, và ở châu Âu thì công nghệ này còn khá mới, nên anh có lợi thế cạnh tranh. 

Sau đó anh về Việt Nam, làm startup khoảng 7–8 năm, rồi sang Amsterdam làm cho DAZN – một nền tảng livestream thể thao kiểu như “Netflix for Sports”. Sau đó lại qua Singapore làm cho Grab, rồi COVID nổ ra, anh về Việt Nam và đầu quân cho Axon từ 2021 đến giờ.

Axon có gì mà "níu chân" một người đi nhiều như anh?

Sau nhiều môi trường khác nhau, từ châu Âu đến Đông Nam Á, điều gì khiến anh gắn bó với Axon đến tận bây giờ?

Anh chọn Axon vì đây là công ty rất đặc biệt. Tại đây có size vừa đủ: không quá nhỏ như startup – dễ cháy và rủi ro; cũng không quá to như big tech – khó thay đổi, chậm phát triển. Ở Axon, mọi người vẫn còn room để "grow", nhưng vẫn đủ tài nguyên và hệ thống để làm việc hiệu quả.

Thêm nữa, Axon là market leader trong mảng public safety – cung cấp giải pháp công nghệ cho cảnh sát, chính phủ. Là người đi đầu thị trường, họ không thể copy ai khác mà phải giải quyết những bài toán cực kỳ khó, chưa ai từng làm. Điều đó khiến công việc ở đây thách thức nhưng rất đáng giá.

Ngoài ra, văn hóa ở Axon rất "đời": mở, thoải mái, trẻ trung, hướng tới con người. Làm 5 năm thì được nghỉ nguyên 5 tuần có lương – không nơi nào có kiểu benefit như thế.

Manager – Nghề của sự hỗ trợ và ẩn mình

Hiện tại anh đang quản lý bao nhiêu người? Cảm giác làm manager có mệt như lời đồn không?

Team của anh ở Việt Nam có khoảng 70 người, anh quản lý trực tiếp khoảng 3 người, mỗi người đó lại lead một squad tầm 6–10 người. Làm manager mệt hay không tùy mindset.

Nếu mình chuyển từ IC sang EM (Engineering Manager) mà vẫn mang mindset “muốn nổi, muốn tự tay code”, thì chắc chắn sẽ khổ. Làm EM là vai trò hỗ trợ, không còn ghi bàn mà phải “dọn đường cho người khác ghi bàn”. Cần phải build team, support team, giải quyết mâu thuẫn, tuyển người giỏi, giữ người giỏi, truyền cảm hứng – tất cả đều là công việc đòi hỏi kỹ năng rất khác với kỹ thuật thuần túy.

IC vs EM – Nên chuyển không? Và nếu chuyển rồi… không hợp thì sao?

Có nên chuyển sang EM? Và nếu chuyển rồi cảm thấy không hợp thì có quay lại làm IC được không?

Tất nhiên là vẫn phải nên thử. Nếu thấy hợp thì đi tiếp. Nếu không thì quay lại IC cũng không sao cả. Ở Axon, mình có chương trình EMDP – để đào tạo các bạn IC muốn chuyển sang EM. Anh từng viết một bài chia sẻ dài về quá trình này.

Vấn đề không phải là “EM cao hơn IC”, mà là bạn phù hợp với vai trò nào hơn. Làm IC thì tập trung tối ưu máy tính. Làm EM là tối ưu con người. Phải hiểu tâm lý, động lực của mỗi cá nhân và xây dựng môi trường để họ phát triển. Đấy là công việc hoàn toàn khác.

Tuyển người – “Giỏi” là chưa đủ, phải có đam mê và nội lực

Khi tuyển người, anh tìm điều gì ngoài kỹ năng kỹ thuật?

Anh đánh giá cao nhất ở một ứng viên là:

• Tính tò mò (curiosity)

• Động lực nội tại (self-motivation)

• Sự bền bỉ (resilience)

Một người kỹ thuật giỏi mà không có đam mê thì thường sẽ dừng lại rất sớm. Còn người có đam mê sẽ làm được những việc không ai muốn làm và họ sẽ grow nhanh hơn. Khi phỏng vấn, anh hay hỏi về những khó khăn thật sự mà họ từng vượt qua. Nếu họ thật sự làm, họ sẽ mô tả rất cụ thể. Còn nếu là “đóng vai” – thì hỏi sâu vài câu sẽ lộ ngay.

Vị thế và cơ hội cho kỹ sư Việt Nam

Là người từng làm việc ở cả châu Âu, Mỹ và châu Á, anh thấy kỹ sư Việt Nam mình đang ở đâu trên bản đồ công nghệ thế giới?

Kỹ sư Việt Nam mình đang rất tiềm năng. Kỹ năng không thua bất kỳ ai, đôi khi còn giỏi hơn. Nhưng mình thiếu tự tin, thiếu kỹ năng teamwork và thuyết trình ý tưởng. Đây không phải do năng lực, mà là do hệ thống giáo dục của mình – quen chép bài, ít phản biện, ít thể hiện quan điểm.

Tuy vậy, các thế hệ mới (đặc biệt Gen Z) đang thay đổi rất nhanh. Nếu biết tận dụng nguồn tri thức mở, cộng thêm tư duy toàn cầu và một chút… gan lì thì hoàn toàn có thể vươn tầm thế giới.

Lời khuyên dành cho thế hệ tiếp theo

Nếu được chia sẻ ba lời khuyên cho các bạn trẻ muốn phát triển sự nghiệp trong vòng 3 năm tới, anh sẽ nói gì?

Để muốn phát triển sự nghiệp trong 3 hay nhiều năm tới, mình có một số lời khuyên như sau:

• Giữ sự tò mò sống còn: Đừng chờ ai giao việc. Tự tìm tòi, tự học, tự nghiên cứu.

• Dám thử và dám sai: Đừng ngại thử vai trò mới, môi trường mới. Chưa chắc đi đúng đường nhưng sẽ biết nhanh cái gì sai.

• Suy nghĩ toàn cầu: Đừng giới hạn mình ở thị trường Việt Nam. Hãy nghĩ lớn – làm sản phẩm cho thế giới.

Kết thúc

Buổi trò chuyện với anh Tony không chỉ là những chia sẻ quản lý hay công nghệ, mà còn là một lớp học vỡ lòng về tư duy phát triển nghề nghiệp và vai trò lãnh đạo. Từ một người không có bằng đại học, nhưng với gần 20 năm kinh nghiệm tại các tổ chức toàn cầu, anh Tony là minh chứng rõ ràng rằng: chính tư duy, tinh thần học hỏi và khả năng nhìn xa mới là yếu tố quyết định sự khác biệt của một kỹ sư.

Lời khuyên cuối cùng từ anh Tony có lẽ rất đáng để ghi nhớ:

“Làm engineer là làm cho máy tính chạy nhanh hơn. Làm manager là làm cho con người chạy nhanh hơn. Muốn làm gì, hãy chọn cho đúng.”